Category: संपत्ती

आर्थिक चुका टाळण्यासाठी कंपाऊंडिंग / चक्रवाढ दर समजून घ्या.

1 February 2024 / Amol / 3 Comments

“The greatest shortcoming of the human race is our inability to understand exponential growth.” — Albert Bartlett

मित्र, नातेवाईक एकत्र आल्यावर एका विषयावर चर्चा हमखास होते. अमुक अमुक ठिकाणी जमिनीची, फ्लॅट ची किंमत ही होती आणि आज ती वाढून ती झाली आहे. यात सुरुवातीची किंमत आणि आताची किंमत आणि त्यामधला फरक हे आकडे केंद्रस्थानी असतात. आणि त्यातली वाढ पाहून बरेच जण अचंबित होतात. त्यांच्या मनात FOMO (Fear Of Missing Out) निर्माण होतो.

उदाहरण. २०१५ साली पुण्यात ४५ लाखांना मिळणारा फ्लॅट आज ६५ लाखांना आहे. किमतीतील हा बदल पाहून बरेच जण अचंबित होतात आणि त्यांना वाटायला लागते की रियल इस्टेट हा पैसे कमावण्याचा ग्रेट मार्ग आहे. या उदाहरणाला घेऊन या आकड्यांकडे कसे बघायला हवे त्याविषयी बोलू.

किमतीमधला हा बदल पहिला तर २० लाख रुपये फायदा सरळ सरळ दिसतो आहे. पण गुंतवणुकीतील परतावा मोजताना नेहमी चक्रवाढ दराने म्हणजेच दर साल दर शेकडा या दराने किती परतावा मिळाला हे बघणे गरजेचे आहे. द. सा. द. शे दराने सदर उदाहरणात ४.७% परतावा मिळाला आहे. (गुगल वर CAGR Calculator असे सर्च केल्यावर हे गणित करायचे Calculator सापडतील.)

द. सा. द. शे. ४.७% परतावा काहीच विशेष नाही, का?

१. २०१५ साली FD वर द. सा. द. शे ८ ते ९ टक्के व्याज मिळत असे.

२. निफ्टी ५० ने २०१५ ते आज पर्यंत ११% द. सा. द. शे परतावा दिलेला आहे. मागच्या दोन वर्षांपासून निफ्टी पडतच आहे तरीही.

३. महागाई वाढीचा सरासरी ७% दर गृहीत धरल्यास हा परतावा आणखी आपटी खातो.

४. घरासाठी खर्च केलेले मेंटेनन्स चार्जेस, टॅक्सेस, ब्रोकरेज, स्टॅम्प ड्युटी इत्यादी गृहीत धरल्यास आकडे अधिक वाईट होत जातात.

चक्रवाढ पद्धतीनेच गुंतवणूकयोग्य सगळ्या माध्यमांचे रिटर्न्स मोजणे आवश्यक आहे. एक वर्ष, काही महिन्यांचा डेटा स्पष्ट चित्र दाखवत नाही. ५-१० वर्षांपेक्षा अधिक काळाचा डेटा बघितला जावा.

आपण जे कर्ज विकत घेतो त्यांचे हफ्ते सुद्धा द. सा. द. शे. दराने मोजले जातात.

उद्योग क्षेत्रात ज्याला ग्रोथ म्हणतात ती, जीडीपी ग्रोथ, इन्फ्लेशन म्हणजेच महागाई दर हे सगळे द. सा. द. शे. दराने मोजले जातात. तरच त्यांच्या वाढीचे खरे चित्र दिसू शकते.

मानवी मेंदू हा घातांक दराचे म्हणजेच चक्रवाढ दराचे गणित सहज समजू शकत नाही हे अभ्यासाअंती स्पष्ट झाले आहे. थोडक्यात आपल्याला ८+८+८+८+८+८+८+८+८+८ सहज तोंडी मोजता येतात. पण ८x८x८x८x८x८x८x८x८x८ तोंडी मोजता येत नाहीत.

ही साधी पण महत्वाची गोष्ट समजली तर बऱ्याच चुका टाळता येतील.

मला या माहितीने कसे वाचवले?

काही वर्षांपूर्वी मी पुण्यात फ्लॅट घेण्याचा प्रयत्न करत होतो. फ्लॅट च्या डाउन पेमेंट साठीचे पैसे जमा होत नव्हते. खूप प्रयत्न करूनही ते शक्य झाले नाही. शेवटी मी हताश होऊन फ्लॅट ची बुकिंग कॅन्सल केली. हे सगळे होईपर्यंत गुंतवणूकभान आले होते. चक्रवाढ दराचे गणित कळत होते. ज्या दिवशी फ्लॅट ची बुकिंग कॅन्सल केली त्या दिवशी रात्री उशिरापर्यंत पेन आणि वही घेऊन गणित करत होतो. योग्य पद्धतीने गुंतवणूक केली तर फ्लॅट साठी पुरेसे पैसे जमा होऊ शकतात हे समजत गेले. आणि मग ठरवले की अजून काही वर्षात फ्लॅट च्या किमती इतके पैसे जमा करायचे आणि संपूर्ण कॅश मध्ये फ्लॅट घ्यायचा. डाउन पेमेंट साठी जमा केलेले पैसे सगळे शेअर्स मध्ये योग्य पद्धतीने गुंतवले. आज पासूनच गृह कर्जाचा हफ्ता सुरु झाला आहे असे गृहीत धरून संभावित हफ्त्या इतका पैसे दर महिन्याला गुंतवत राहिलो. उत्पन्नामध्ये होणाऱ्या वाढीनुसार गुंतवणूक वाढवत गेलो. गरजा मर्यादित ठेवल्या. या दरम्यान गुंतवणूकदाराचा माईंडसेट बनवण्यासाठी भरपूर वाचन केले. वाचनातून समजलेल्या गोष्टी दररोजच्या व्यवहारात कुठे लागू होतात यावर सतत विचार केला आणि त्यानुसार निर्णय घेतले. त्यानंतर पाचच वर्षात फ्लॅट च्या त्यावेळच्या मार्केट रेट इतकी रक्कम पोर्टफोलिओ मध्ये तयार झाली. म्हणजेच ज्या फ्लॅट साठी डाउन पेमेंट करू शकलो नाही तोच फ्लॅट पाचच वर्षात रोख रकमेत घेण्याची क्षमता बनली. आणि मग चक्रवाढ दराची किमया प्रात्यक्षिक देऊनच समोर उभी राहिली. त्याचवेळी आणखी एक धाडसी निर्णय घेतला. फ्लॅट विकत न घेता भाड्याच्या घरातच राहुन गुंतवणुकीचा सेम प्लॅन अंमलात आणायचा. चक्रवाढ दराने आपली किमया दाखवली. जी रक्कम जमा व्हायला सुरुवातीला ५ वर्षे लागले तितकीच अधिक रक्कम पुढच्या ३-४ वर्षातच जमा झाली. आणि मग घातांक दराने विचार करता यायला लागला.

हजारो कोटींचे मालक असलेले गुंतवणूकदार साध्या किंवा भाड्याच्या घरात का राहत असावेत याचा अंदाज आला.

हे सगळे लिहिले आहे तितके सरळ, सोपे आहे का? नक्कीच नाही. गुंतवणूकदार बनतांना सगळ्यात महत्वाची गोष्ट काय असते तर ती असते आपली विचार प्रवृत्ती. तुमचे गणित कच्चे असले तरी चालेल. पण तुमच्याकडे जोखीम घेण्याची हिंमत, अमर्याद संयम, भावनांवर नियंत्रण, वाट पाहण्याची क्षमता, आणि आपल्या प्लॅनला तडीस नेण्याची प्रबळ इच्छाशक्ती हवी असते. याचबरोबर कुणाशीही तुलना न करता, जग काय म्हणेल असा विचार न करता जगता आले पाहिजे. तुम्ही कितीही जिनियस असा पण तुमच्या मनावर तुमचे नियंत्रण नसेल तर असे कठीण प्लॅन तडीस नेणे फार कठीण आहे.

ही गुंतवणूक अशीच वाढू द्यायची का? तिचा उपभोग कधी घ्यायचा? कसा घ्यायचा? गुंतवणुकीतून निर्माण झालेल्या संपत्तीतून काय विकत घेता येऊ शकते? या प्रश्नाची उत्तरे लवकरच वेगळ्या लेखातून देईलच. तोपर्यंत तुम्ही चक्रवाढ दराने होणाऱ्या वाढीला समजून घ्या. त्याचे Calculators वापरून त्यांच्याशी खेळा.

वाढत्या पगाराबरोबर तुमचे राहणीमान अधिक खर्चिक होऊ देऊ नका

18 January 2024 / Amol / 1 Comment

“Background Lifestyle” by Chatree Petjan/ CC0 1.0

माझी पहिली नोकरी पुणे विद्यापीठात होती. विद्यापीठाच्या मागे खडकीत एका स्वस्त हॉस्टेल मध्ये मी १००० रुपये महिना भाडे देऊन राहत असे. विद्यापीठात चालत जात असे. एक वर्ष काम केल्यावर आयटी मध्ये चांगली नोकरी मिळाली म्हणून विद्यापीठ सोडले. जातांना माझे विद्यापीठातील बॉस डॉ. जयंत कीर्तने यांनी एक सल्ला दिला. ते म्हणाले, तुझा पगार तिथे दरवर्षी वाढत जाईल. फक्त त्या वाढत्या पगाराबरोबर तुझे राहणीमान अधिक खर्चिक होऊ देऊ नकोस, मी काय म्हणतोय हे तुला काही वर्षानंतर कळेल. आणि तु माझे आभार मानशील. त्यांच्या शब्दात, “Just don’t upgrade your lifestyle with rising income, you’ll thank me later”. नंतर अर्थातच मी तो सल्ला शब्दशः पाळला. आणि सरांचे पुनःपुन्हा आभारही मानले.

Parkinson’s Law नावाचा एक नियम आहे. तो नियम सांगतो, आपले खर्च हे आपल्या उत्पनाच्या पटीत वाढत जातात. लोकांचे उत्पन्न कितीही वाढले तरी त्याच पटीत ते खर्च वाढवत नेतात. त्यांचा पहिला पगार फार छोटा असतो, त्यातही ते मस्त जगत असतात. काही वर्षानंतर पगार कैक पटींनी वाढतो. आणि मग तोही पुरेनासा होत जातो. मग त्या पगारातून बचत करणे, गुंतवणूक करणे फार दूरची गोष्ट असते. ज्यांना Parkinson’s Law ला हरवता येतं, ते लवकरच एक विलक्षण स्वातंत्र्य उपभोगायला लागतात.

महिना ५ लाखांपेक्षा अधिक उत्पन्न असलेल्या काही लोकांचेही महिना अखेरीला बचत खाते रिकामे झालेले पाहिलेले आहे. आणि महिना ५० हजार कमावणारेही १०-१५ हजारांची मासिक बचत करतांना पहिले आहेत.

मी शेअर्स गुंतवणुकीच्या निमित्ताने कंपन्यांचे वार्षिक अहवाल (Annual Report) वाचत असतो. माझ्या वाचनातून एक इंटरेस्टिंग गोष्ट कळली, कार, कपडे, चपला-बूट, मोबाईल, दुचाकी या प्रकारच्या वस्तू ज्या काही वर्षानंतर जुन्या होतात त्यांना ग्राहकाने लवकर बदलावे किंवा अपग्रेड करावे यासाठी सुद्धा या कंपन्यांच्या मार्केटिंग आणि सेल्स टीम्स काम करत असतात. उदाहरण द्यायचे झाले तर पायात घालायचे शुज हे पूर्वी सरासरी १२ ते १८ महिने वापरले जायचे आणि मग ते बदलले जायचे. आता तो काळ ८ महिन्यांवर आला आहे.

मोबाइल कितीही लेटेस्ट घेतला तरी पाच सहा महिन्यात त्याचे दुसरे मॉडेल बाजारात अवतरते आणि तुमचा मोबाइल जुना होऊन जातो. तुम्ही एकदम लेटेस्ट मॉडेलची कार घेता, वर्षाच्या आत त्याच कार चे नवे मॉडेल येते, आणि तुमची कार जुनी वाटू लागते. मग तुम्ही नेक्स्ट अपग्रेड प्लॅन करत राहता. पुढची पगारवाढ, पुढचा बोनस त्यासाठी वापरला जातो.

औद्योगिक क्रांतीने सामान्यांच्या हाती पैसे खेळवले, पण तेच पैसे परत महिन्याच्या महिन्याला श्रीमंतांकडे परत कसे जात राहतील याचीही सोय केली. सामान्यांचे पगार वाढले, मग त्यांच्या घरांचा आकार वाढला, मग कारचा आकार वाढला, मग लाख-दोन लाख किमतीचे फोन दर तीन वर्षांनी बदलण्याची गरज निर्माण झाली, घरातले फर्निचर दर ४-५ वर्षांनी बदलण्याची गरज निर्माण झाली, एका शूज च्या जागी अनेक जोड आले, वॉर्डरोब कपड्यांनी भरले. यादी फार मोठी आहे.

या दुष्ट चक्रातून स्वतःची सुटका करण्यासाठी मुक्त विचार हवे आहेत. आपल्या खांद्यावर आपलेच डोके हवे आहे. मार्केट, सोशल मीडिया, तुमचे सोशल सर्कल तुम्हाला नेहमी पळायला लावत राहील. तुम्ही ठरवायचे आहे. किती पळायचे. आणि हे पळणेही गोल रिंगणात पळणे आहे. शेवटी तुम्ही होता तिथेच पोहोचणार आहात.

शाश्वत संपत्तीनिर्मितीसाठी आवश्यक असलेली पहिली गोष्ट ही की, तुमची जीवनशैली कशी अपग्रेड करायची याचे तारतम्य असणे. तुमची जीवनशैली खूप वेगाने अपग्रेड करू नका. जे लोक त्यांच्या क्षमतेपेक्षा खूप साधे आयुष्य जगू शकतात ते अशा स्वातंत्र्याचा आनंद घेऊ शकतात जे त्यांची जीवनशैली सुधारण्यात व्यस्त आहेत हे समजूच शकत नाही.

फक्त एवढेच करा, एकदा का तुमच्याकडे सर्व बेसिक गरजा पूर्ण करण्यापुरते पैसे आले, आणि त्यानंतर जेव्हा तुमचे उत्पन्न वाढत गेले तरीही तुम्ही तुमच्या जगण्यात बदल न करता आधीसारखे जगायचे आहे, अतिरिक्त उत्पन्न मिळते आहे म्हणून लगेच घर, जीवनशैली आणि स्टेटस सिम्बॉल दाखवणाऱ्या त्या सर्व इतर गोष्टी अपग्रेड करण्याची घाई करू नका. कुठेतरी थांबा.

समजा आज तुम्हाला महिन्याला १ लाख पगार मिळवत आहात. गोष्ट अशी आहे की, जेव्हा तुम्ही अशा उत्पन्नावर पोहोचता, तेव्हा तुम्ही सहसा छोट्या उत्पन्नापासून सुरुवात करता, जसे २५ हजार रुपये महिना आणि मग हळू हळू ते उपन्न वाढत जाते. ही दीर्घकालीन प्रक्रिया आहे. हे घडत असताना, एक प्रॉब्लेम असा होतो की तुम्ही जसे अधिकाधिक पैसे कमावत जाता तसे तुम्ही तुमची जीवनशैली अपग्रेड करत जाता. आणि त्या अपग्रेडिंगलाच तुम्ही संपत्ती समजता आणि हळुवारपणे तुम्ही या चंगळवादी सापळ्यात फसत राहता.

नसीम तालेब म्हणतात, “सर्वात धोकादायक गोष्टी म्हणजे हेरॉईन आणि मासिक पगार.” बरोबर, कारण या गोष्टी खूप व्यसनशील आहेत. थोडक्यात सांगायचे तर संपन्नतेकडे जाण्याचा सुयोग्य मार्ग कुठला तर आधी गरीब बनून जगता येणे. वाढत्या उत्पन्नाबरोबर आपला खर्च वाढवत नेऊन त्या आर्थिक गुलामगिरीत न फसणे.

Results or Hardwork?

4 September 2023 / Amol / 0 Comments

Workers in a Machine Tool Shop (oil painting) by Douglas Pittuck is licensed under CC-BY-NC-SA 4.0

मागे एकदा एका इंटरेस्टिंग व्यक्तीला भेटलो. ते अमेरिकेत शिकले होते आणि शिक्षण चालू असताना कमाई म्हणून ते कीमेकर (नकली चावी बनवणारा) चे काम करायचे. त्यांनी काही खूप इंटरेस्टिंग गोष्टी सांगितल्या.
बऱ्याच वेळा लोक चावी विसरल्यामुळे आपल्या घराच्या बाहेर अडकायचे. असे घडल्यावर बरेच लोक तणावात जातात. मग जेव्हा कीमेकर ला पाचारण केल्यावर तो अवतरतो तेव्हा देवदूत अवतरल्यासारखे भासते. हा की मेकर जेव्हा नवखा होता तेव्हा सहजासहजी कुलूप उघडत नसे. त्याला बराच वेळ लागायचा. हे सगळे करत असताना त्याला बरेच कष्ट घ्यावे लागत. खूप वेळा उठ बस करावी लागे. कधी घामाने अंग ओले होऊन जाई. बराच वेळ खटपट केल्यावर शेवटी कुलूप उघडले जाई आणि मग सर्व कुटुंबीय आपल्याच घरात जाऊ शकत. त्यांना एक वेगळा आनंद होत असे. आणि मग की मेकर ला तो मागेल तितके पैसे ते आनंदाने देत असत.
कालांतराने हा कीमेकर आपल्या कामात एक्सपर्ट होऊ लागला. कुलूप उघडायला त्याला कमी वेळ लागू लागला. फार कष्ट पडत नसत. काही दिवसांनी तर तो काही मिनिटातच कुलूप उघडू लागला. त्याचा कामाचा वेग वाढला. तो सहजासहजी कुलूप उघडतो आहे, हे बघून बऱ्याच वेळा लोक त्याला पैसे देताना खळखळ करायचे. ते म्हणायचे की दोन तीन मिनिटांचं तर काम होतं त्यात इतके पैसे का मागताय? त्याने सहज कुलूप उघडले, कमी वेळ घेतला यामुळे त्याच्या श्रमाचे मूल्य लोकांच्या दृष्टीने कमी होऊ लागले.
हा की मेकर हुशार होता, त्याला ही गोष्ट कळली. मग नंतर तो जाणून बुजून हे काम पूर्ण करण्यासाठी अधिक वेळ घेऊ लागला. दोन मिनिटात होऊ शकणारे काम वीस तीस मिनिटे रखडून ठेवू लागला. मी खूप कष्ट करतो आहे असे भासवू लागला. तसे केल्यावर त्याचे पैसे देताना खळखळ करणारे ग्राहक कमी होऊ लागले. या अनुभवातून त्याला ही जाणीव झाली की बऱ्याच वेळा किती महत्त्वाचे काम पूर्ण केले यापेक्षा ते काम करताना किती कष्ट केले यावर लोक जास्त इम्प्रेस होतात. स्मार्ट वर्क जरी हार्ड वर्क पेक्षा भारी असले तरी हे लक्षात घ्यावे लागेल की वैयक्तिक निकाल मिळवण्यासाठी स्मार्टवर्क गरजेचे आहे. इतरांसमोर भासवण्यासाठी हार्डवर्क केल्याचे नाटक करावे लागेल.
हा किस्सा इथे संपत नाही, ती व्यक्ती फायनान्स वर्ल्ड मध्ये उच्च पदावर काम करते आहे. आणि ते सांगत होते की, फायनान्स आणि कित्येक क्षेत्रात ही फिलॉसॉफी लागू पडते. बरेच लोक हार्डवर्क केल्याचे भासवतात. स्टॉक मार्केट पोर्टफोलिओ मॅनेजर कडे पोर्टफोलिओ चे नमुने तयार असतात, ते जसेच्या तसे लोकांना विकले जातात. पण त्यापूर्वी असे भासवले जाते की पोर्टफोलिओ मॅनेजर खूप मोठा रिसर्च करतो आहे, कस्टमरचा रिस्क प्रोफाइल जाणून घेऊन त्याच्यासाठी सूटेबल पोर्टफोलिओ बनवतो आहे. हे कष्ट भासवण्यासाठी, कस्टमरची वेगवेगळी माहिती मागितली जाते. हे काम गरज नसताना रखडले जाते, आम्ही अजूनही काम करतो आहोत असे पुन्हा पुन्हा सांगितले जाते. मुद्दाम डेडलाईन चुकवली जाते. आणि मग खूप कष्टाने त्या कस्टमरचा पोर्टफोलिओ बनवला आहे असे भासवले जाते. थोड्याफार फरकाने हीच बाब अनेक क्षेत्रात लागू पडते. कित्येक डॉक्टर्स पेशंटला मोठे मोठे फॉर्म भरायला सांगतात. त्यांची सगळी मेडिकल हिस्टरी जाणून घेण्याच्या नावाखाली पेशंटला इम्प्रेस करतात आणि मग रुटीन ट्रीटमेंट कडे वळतात. या प्रक्रियेतून किती प्रामाणिकपणे पेशंटची हिस्टरी वापरून ट्रीटमेंट प्लॅन बनवला यापेक्षा पेशंटला फार मोठे समाधान लाभते. हे सरसकट प्रत्येक व्यवसायिक करतो असे म्हणणे म्हणजे प्रामाणिक व्यावसायिकांवर अन्याय ठरेल. पण तरीही ही प्रॅक्टिस खूप जन करतात.

आधुनिक अर्थव्यवस्थेमध्ये किती काम केले यापेक्षा तुमच्या कामाने किती व्हॅल्यू ॲड केली हे महत्त्वाचे आहे. आजच्या काळात तासांपेक्षा तुम्ही किती महत्त्वाचा प्रॉब्लेम सोडवला हे महत्त्वाचे आहे. तुम्ही ज्याच्यासाठी काम करता म्हणजे तुमचा एम्प्लॉयर किंवा तुमचा कस्टमर त्याचा तुम्ही किती महत्त्वाचा प्रॉब्लेम सोडवला आणि त्यातून त्याला किती लाभ झाला यावर तुम्हाला मिळणारा मोबदला ठरावा लागतो. पण सगळीकडे असे होत नाही. बरेच लोक पैसे देताना समोरच्याला किती कष्ट पडले हे आधी बघतात. मी स्वतः हा अनुभव घेतला आहे. मी जेव्हा एखादी सेवा पुरवतो तेव्हा ते करताना मला किती वेळ लागला यापेक्षा मी माझ्या ग्राहकाचा किती वेळ, पैसा वाचवला आणि त्याचे आयुष्य किती सोपे केले हे महत्त्वाचे.
तसेही आज-काल, प्रत्यक्षात रिझल्ट देणाऱ्या राजकारण्यांपेक्षा, मी अठरा अठरा तास काम करतो असे भसवणारे राजकारणी जास्त प्रसिद्ध आहेत.

महागाई तुम्हाला गरिबीकडे लोटते आहे.

29 March 2023 / Amol / 0 Comments

असे म्हणतात,

“महागाई म्हणजे जेव्हा तुम्ही शंभर रुपयांच्या हेअरकट साठी दीडशे रुपये देतात ज्यासाठी तुम्ही पन्नासच रुपये द्यायचे जेव्हा तुमच्या डोक्यावर केस होते.”

सूर्य पूर्वेकडे उगवतो आणि पश्चिमेकडे मावळतो हे जितके त्रिकालाबाधित सत्य आहे, तितकेच प्रत्येक वस्तूची किंमत वाढत जाणार म्हणजेच महागाई वाढणार हे सुद्धा सत्य आहे.

महागाईचा विचार करून आपल्या भविष्यचे नियोजन करणे फार महत्वाचे आहे. अन्यथा आपण स्वतःच्या हाताने आर्थिक तणावांना निमंत्रण देऊ शकतो.

महागाईला उदाहरणासह समजून घेऊ. समजा भारतात सरासरी महागाईचा दर ७% आहे. याचा अर्थ असा होतो की आज ज्या वस्तूची किंमत ₹ १०० आहे ती वस्तू अजून एक वर्षाने १०७ रुपयांची होईल. हे झाले एक वर्षाचे. पण तिथून पुढे काय? तर, पुढे आणखी एका वर्षाने त्या वास्तूच्या किमतीत ७% दराने वाढ झाली तर तिची किंमत १०७ रुपयांच्या ७% म्हणजे १०७ + ७.५ = ₹ ११४.५० होईल. आणि अशाच रीतीने चक्रवाढ दराने म्हणजेच दर साल दर शेकडा (द. सा. द. शे.) दराने वाढत जाईल.

हे सगळे का महत्वाचे आहे?

भविष्याचे नियोजन करतांना महागाईत होणारी वाढ गृहीत धरणे फार महत्वाचे आहे.

कसे?

समजा आज तुमच्या कुटुंबाला एक आरामदायी आयुष्य जगण्यासाठी महिन्याला ₹५०,००० लागतात. आज तुमचे वय ४० असेल आणि अजून १५ वर्षांनी तुम्ही निवृत्त होण्याचे नियोजन करत असाल तर असेच आयुष्य जगण्यासाठी अजून १५ वर्षानंतर किती पैसे लागतील याचे गणित करण्यासाठी महागाई गृहीत धरून तुम्ही गणित केले पाहिजे. सरासरी ७% महागाई दर गृहीत धरला तर अजून १५ वर्षानंतर अशीच जीवनशैली जगण्यासाठी अंदाजे ₹ १ लाख ४० हजार महिन्याला लागतील. आणि वीस वर्षानंतर अंदाजे ₹२ लाख लागतील. या गणितात आपण खूप साधे अंदाज करून ७% हा सरकारी आकडा गृहीत धरतो आहोत. खरं म्हणजे प्रत्येकाची महागाई वेगळी असते. जसे, शाळेची फी १०% द. सा. द. शे. दराने वाढू शकते. आरोग्य सेवांचा आणि शिक्षणाच्या किंमतीचा महागाई दर फार जास्त असू शकतो.

महागाई दारात होणाऱ्या वाढी गृहीत धरूनच निवृत्तीचे नियोजन करावे लागेल. अन्यथा सगळे कर्तबगारीचे आयुष्य सुखवस्तू परिस्थितीत घालवलेल्या कित्येकांना निवृत्तीनंतर गरिबीचे, आर्थिक हलाखीचे जीवन जगतांना पाहिल्याचे कितीतरी उदाहरणं आहेत.

दुसरी महत्वाची गोष्ट म्हणजे, सरासरी आयुष्यमानात झालेली वाढ. साठीत निवृत्ती घेतली तरी पुढचे वीस-तीस वर्षे आणखी आयुष्य असू शकते. आणि ते आयुष्य उत्पन्नारहित असू शकते. त्या निवृत्ती नंतरच्या आयुष्याचे नियोजन हे महागाई दराला गृहीत धरूनच करावे लागेल.

महागाईचे आपल्या खिशावर काय परिणाम होतात?

समजा आज तुमच्याकडे ₹१ लाख आहेत. आणि त्या पैशांची कुठेच गुंतवणूक न करता तुम्ही ते पैसे तसेच ठेवले. तर ७% महागाई दरात एक वर्षानंतर त्या पैशांची किंमत ७ हजार रुपयांनी कमी होईल. किंवा दुसऱ्या शब्दात सांगायचे झाले तर ज्या वस्तू विकत घ्यायला आज तुम्हाला ₹१ लाख रुपये लागतील त्या वस्तू पुढच्या वर्षी ₹१ लाख ७ हजार रुपयांच्या झाल्या असतील.

महागाईशी कसे लढता येईल?

महागाईशी लढण्याचा सर्वात चांगला उपाय म्हणजे आपल्या गुंतवणुकीवर महागाई पेक्षा अधिक दराने परतावा मिळवणे. त्यांचे विविध पर्याय कुठले असू शकतात यावर लवकरच लिहू.

A beginner’s guide to Mutual Funds

5 December 2018 / Amol / 0 Comments

If you are looking at different options to invest your money, the mutual fund is often a most attractive form of investment vehicle. With increasing awareness about stock markets and mutual funds, more and more people are starting to invest their money in MFs. However, there is a steep learning curve in understanding mutual funds. A wrong decision may bring unpleasant experience. A wrong expectation may spoil the planning.
Here through these series of articles, I will try to explain mutual funds in details. These articles may help you in learning the basics of investing in mutual funds, choosing the right fund that suits you, setting and achieving financial goals.

What Are Mutual Funds?
A mutual fund is an investment company that takes money from multiple investors and pools it together. The fund manager invests the money in different types of assets including stocks, bonds, gold. We, as an investor buy the mutual fund units. These units represent an ownership interest in the fund.

Investor: He who invests in a mutual fund.
Fund Manager: An employee from mutual fund company who manages the investment of money on its behalf.

How mutual fund company makes money?
When you read mutual fund fact-sheet, you may find one component named as Total expense ratio (TER), it is associated with the total costs involved in managing a mutual fund. These costs include fund management fees, operational expenses, administrative expenses and distributor commission. So you should always look at TER while choosing MF. TER is deducted from every investor’s investments.

What are the benefits of investing in a mutual fund?
Investing in a mutual fund is like hiring a professionally trained driver to drive your car, sitting on a back seat and enjoying the journey. While your driver drives the car for you. In the case of mutual funds, the fund manager is your driver.
Mutual funds are managed by a professional fund manager who constantly monitors the fund’s portfolio. Because this is his or her primary occupation, they can devote considerably more time to selecting investments than an individual investor. It provides the peace of mind that comes with informed investing without the stress of analyzing financial statements or calculating financial ratios.

Increased diversification: A MF diversifies by holding many shares. This diversification decreases risk.
Liquidity: Most mutual funds allow investors to redeem their MF units any time they wish. (Although it is recommended to hold them for the longer period and take exit loads (if any) into consideration while redeeming MFs.
Professional investment management: Mutual funds hire portfolio managers to supervise the fund’s investments.
Ability to participate in investments that may be available only to larger investors. For example, individual investors often find it difficult to invest directly in foreign markets.
Government oversight: Mutual funds are regulated by a governmental body.
Transparency and ease of comparison: All mutual funds are required to report the same information to investors, which makes them easier to compare to each other.

Ignoring Compounding can make you poor.

1 May 2017 / Amol / 0 Comments

Compound interest is the eighth wonder of the world. He who understands it, earns it, he who doesn’t pays it.

Albert Einstein

Those who have earned basic numeral literacy learn Compounding in our school days. But do we really understand the term to the core?

If you really understand the term: compounding, I’m sure you will think thousand times before buying that expensive mobile phone next time.

Wikipedia definition of compound interest says:

Compound interest is the addition of interest to the principal sum of a loan or deposit, or in other words, interest on interest. It is the result of reinvesting interest, rather than paying it out, so that interest in the next period is then earned on the principal sum plus previously-accumulated interest.

The most important thing that we should appreciate about compounding is the enormous value of time. As our returns themselves start earning, and then the returns on those returns themselves start earning, the profit starts piling up at an enormous pace.

The graph below illustrates the example above and shows this clearly. The amount starts growing slowly, but as compounding takes over, the extra time means a lot more income.

The graph below shows 1 Lakh invested over a period of 10 years with compounded interest of 15%.

The most striking effect of compounding is it’s effect over longer time. To understand this consider this next graph.

Translated into a human lifetime, it means that starting to save 10 years earlier can mean earning enormously more wealth. The graph shows this clearly. If one has time to learn just one thing about investing, then it should be Compounding.

To know how rich people use compounding to their benefit? Take this example in consideration.

Bill Gates

Bill Gates stopped working at Microsoft 10 years ago. At the time of his retirement his net worth was approximately $50 billion. Today, after 10 years his net worth is around whopping $87 billion. Yes that is enormous amount for any individual on this planet. He is making money faster than he can spend without working at Microsoft. How? Reread this post once again to know. Story does not stops here. Oxfam, the U.K. world hunger organization, meant to shame the world’s richest with its list of multi-billionaires estimates that Bill Gates’ wealth may exceed over $1 trillion at the end of 25 years. How? Reread this article again.

Why should you strive to be Wealthy?

1 May 2017 / Amol / 0 Comments

You only have to do a very few things right in your life so long as you don’t do too many things wrong.

— Warren Buffet

We all secretly crave to be wealthy, but shy away from admitting it. In my opinion there is nothing wrong with it. Our society always demeans those who dream of getting rich. There is some sort of stigma attached to the money. In fact, most of us feel that those who become wealthy always do it by exploiting others. Many people turn philosophers when it comes to the topic of wealth creation and they start telling us that “Money is not everything.”

Yes, it may be true that Money is not everything but that should not stop us from realizing our full potential.

Yes, money can’t buy happiness but it can buy many things that bring happiness with them. The most important joy I felt when I started earning was that, now I can buy whichever book I desire. Books are synonyms to happiness to me and money only can buy it for me.

This may apply in many areas of our life. Money can’t buy health, but it can buy healthy food. It can buy medicines when you fall ill. Count the number of cancer survivors and then count their wealth. Those who survive fatal diseases mostly are wealthy and can afford the treatment.

We may all may not become super rich or richest person on the planet, but we can always become what we deserve. It’s very sad sight when we see unrealized careers, when people spend their lives in self-inflicted poverty.

So, at the very first, we need to change our attitude towards money. There is nothing wrong with wanting more money. If we see around us, there is huge ignorance about the money and wealth creation. Let’s call it financial illiteracy. Let’s admit that we all secretly dream of getting wealthy, but do not take concrete steps towards it. That brings us in unending loop of workaholism, consumerism and unsatisfied lives. So many of us do hard work but never get to it. In my honest opinion the answer to all these issues is: “Financial Illiteracy”.

Many of us and now our children get good literacy (Not always education). We are trained to become engineers, doctors, lawyers, professors and we work hard towards it. But what we do wrong is we focus on our core skills only. Yes, those core skills only bring us our daily bread and butter. But what we forget is that daily bread and butter loses its value daily and we don’t even realize it. We are too lost in our core skills that we forget the challenges life brings to us. Evolutionary biologists suggest that ancient humans possessed way more skills than today’s average human beings. He knew around 60 Square KM map of the jungle he’s living (when was the last time you found an address without Google Map?). He knew herbs and medicines to cure many ailments. He even knew self-defense, hunting, cooking and what not. Today we can see highly specialized humans around us who can do only one thing their entire lives, but they ignorantly fail to achieve basic proficiency in any other field.

Similar problem is happening with the financial literacy. It is one of the important problem among us. This problem is leading to self-inflicted poverty. So if you are looking to enhance your skills, keep Financial literacy as your next priority item.

We know how to earn the money but we don’t know how to Protect it, save it, invest It and grow it.

And nothing can be more serious than that!